Εργαλεία Πρόγνωσης Ηλιακών Καταιγίδων του Εθνικού  Αστεροσκοπείου Αθηνών - Απαιτείται προκράτηση

(Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης, ΙΑΑΔΕΤ)

Οι ηλιακές καταιγίδες δημιουργούνται από ισχυρά ηλιακά εκρηκτικά γεγονότα όπως οι ηλιακές εκλάμψεις και οι στεμματικές εκτινάξεις μάζας όπου ηλιακά ενεργητικά σωματίδια επιταχύνονται σε ένα πλήθος ενεργειών που κυμαίνεται από λίγα MeV (106 eV) μέχρι και λίγα GeV (109 eV) .

Τα ενεργητικά αυτά σωματίδια είναι κυρίως πρωτόνια και μετά από την απελευθέρωσή τους από τον ήλιο, καλύπτουν μια μεγάλη έκταση του γεωδιάστηματος με αποτέλεσμα να φτάνουν στη Γη καθώς και σε άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.

Τα σωματίδια αυτά επηρεάζουν τόσο τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια διαπλανητικών ταξιδιών (human spaceflight) και πτήσεων (air travel risk) όσο και τα τεχνολογικά μας συστήματα (satellite malfunction).

Στο ΙΑΑΔΕΤ του ΕΑΑ έχουν αναπτυχθεί εργαλεία πρόγνωσης ηλιακών καταιγίδων (FORSPEF tool, ASPECS tool) τα οποία παρέχουν αδιαλείπτως κρίσιμη πληροφορία σχετικά με το χρόνο έναρξης, την προβλεπόμενη μέγιστη ροή σε κάθε ενέργεια και την αναμενόμενη διάρκεια αυτών.

Στη δράση αυτή θα παρουσιαστούν οι επιδράσεις των ηλιακών καταιγίδων καθώς και οι δυνατότητες των εργαλείων πρόγνωσης του ΙΑΑΔΕΤ

European Solar Telescope (Το Ευρωπαϊκό Ηλιακό Τηλεσκόπιο)

(ΙΑΑΔΕΤ)

Συμμετοχή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στην προκατασκευαστική φάση του Ευρωπαϊκού Ηλιακού Τηλεσκοπίου. Το Ευρωπαϊκό Ηλιακό Τηλεσκόπιο (European Solar Telescope) είναι ένα καινοτόμο τηλεσκόπιο ανοίγματος 4 μέτρων που έχει σχεδιαστεί με σκοπό να μελετήσει το πιο κοντινό μας αστέρι, τον Ήλιο, με μία χωρίς προηγούμενο χρονική και χωρική ανάλυση. Εξοπλισμένο με υπερσύγχρονα όργανα, θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη μαγνητική σύζευξη της ηλιακής ατμόσφαιρας. Το τηλεσκόπιο αυτό θα εγκατασταθεί στα Κανάρια Νησιά (Ισπανία) για να επωφεληθούν οι επιστήμονες από τις μοναδικές συνθήκες παρατήρησης. Η έναρξη της λειτουργίας του προγραμματίζεται για το 2027. Η κατασκευή και λειτουργία του Ευρωπαϊκού Ηλιακού Τηλεσκοπίου αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Ηλιακά Τηλεσκόπια (European Association for Solar Telescopes), η οποία ιδρύθηκε το 2006. Η Ένωση αυτή αποτελείται σήμερα από ηλιακούς φυσικούς από 17 Ευρωπαϊκές χώρες, ενώ μέλος της έγινε πρόσφατα και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).

Κέντρο Αριστείας BEYOND: Δορυφορική παρακολούθηση φυσικών καταστροφών …και όχι μόνο! - Απαιτείται προκράτηση

(ΙΑΑΔΕΤ)

Πώς οι δορυφόροι επηρεάζουν την καθημερινότητά μας; Στο Κέντρο Αριστείας BEYOND χρησιμοποιούμε δορυφορικά δεδομένα για την παρακολούθηση φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες κτλ.) αλλά τα χρησιμοποιούμε και για να μελετήσουμε πόση ηλιακή ακτινοβολία φτάνει στην επιφάνεια της γης και πόσο αυτή μπορεί να μας επηρεάσει. Μπορείς να φανταστείς ότι μια επιστημονική ομάδα θα μπορεί να σε ενημερώνει για το δείκτη προστασίας του αντηλιακού σου κάθε ημέρα; Αυτά και άλλα πολλά σε περιμένουν στη Βραδιά του Ερευνητή 2019. Μαζί μας θα μάθεις να χρησιμοποιείς τις νέες τεχνολογίες στην καθημερινότητά σου... Τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να φτιάξουν παζλ μαζί μας μαθαίνοντας για τους δορυφόρους και όχι μόνο!

Το δίκτυο μαγνητομέτρων ENIGMA

(ΙΑΑΔΕΤ)

Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) λειτουργεί σήμερα το δίκτυο γεωμαγνητικών σταθμών ENIGMA (HellENIc GeoMagnetic Array), που αποτελείται από 4 επίγειους σταθμούς μαγνητομέτρων, στις περιοχές των Τρικάλων, της Αττικής, της Λακωνίας και του Λασιθίου. Τα επίγεια μαγνητόμετρα αποτελούν βασικές πειραματικές μονάδες μελέτης του Διαστημικού Καιρού, καθώς και των φυσικών φαινομένων που άπτονται της σύζευξης του Ήλιου και του εγγύς στη Γη ηλεκτρομαγνητικού περιβάλλοντος, το οποίο μας προστατεύει από την ηλιακή δραστηριότητα. Στη συγκεκριμένη δράση θα παρουσιαστεί το δίκτυο, οι εφαρμογές και η χρησιμότητά του, συνοδεία επίδειξης ενδεικτικού οργάνου.

Αποστολή στον Πλανήτη Γη - Απαιτείται προκράτηση

(ΙΑΑΔΕΤ)

Μια πλειάδα δορυφόρων βρίσκεται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Οι δορυφόροι αυτοί διαθέτουν ειδικούς αισθητήρες που 'φωτογραφίζουν' την επιφάνεια της Γης καταγράφοντας ταυτόχρονα διάφορες παραμέτρους του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Οι επιστήμονες επεξεργάζονται διαρκώς τα στοιχεία αυτά και μελετούν διαχρονικά την κατάσταση των ωκεανών, της ατμόσφαιρας, της βλάστησης και των οικοσυστημάτων του πλανήτη. Στην παρουσίαση με τίτλο 'Αποστολή στον Πλανήτη Γη', μαθητές και γονείς εξοικειώνονται με τις βασικές έννοιες της επιστήμης της Τηλεπισκόπησης και μαθαίνουν πως οι δορυφόροι σήμερα χρησιμοποιούνται για τη μελέτη φαινομένων όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η ξηρασία και η κλιματική αλλαγή.

Διαστημικές Κατασκευές - Απαιτείται προκράτηση

(Κέντρο Επισκεπτών Θησείου)

Μια δράση για παιδιά 7- 12 ετών από το Κέντρο Επισκεπτών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, όπου οι νεαροί μαθητές θα έχουν την ευκαιρία είτε να κατασκευάσουν ένα χάρτινο ομοίωμα της διαστημοσυσκευής Ροζέττα, του πρώτου σκάφους που ετέθη σε τροχιά γύρω από έναν κομήτη, είτε να ασχοληθούν με κατασκευές που αφορούν το πλανητικό μας σύστημα. Με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό μαθαίνουν για το ηλιακό μας σύστημα και τις διαστημικές αποστολές.

Συμβολή του ΕΑΑ στην παρακολούθηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης: Η έκθεση του πληθυσμού των Ευρωπαϊκών πόλεων στην ατμοσφαιρική ρύπανση των τελευταίων ετών

(Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΙΕΠΒΑ)

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2019, οι συμμετέχοντες στη Βραδιά του Ερευνητή, θα έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν με την νέα διαδικτυακή εφαρμογή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) για την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η συγκεκριμένη δράση συμμετέχει στην μεγαλύτερη εκστρατεία στην Ελλάδα για τους Παγκόσμιους Στόχους, τις “17 Μέρες 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης” #17days17goalsgr, που διοργανώνει η Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη.

Πιο συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας (http://apcg.meteo.noa.gr/) του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης έχει αναπτύξει μια πλατφόρμα υπολογισμού -από διαθέσιμα δεδομένα γεω-παραρατήρησης- και αποτύπωσης της έκθεσης του πληθυσμού 800 περίπου Ευρωπαϊκών πόλεων στα αιωρούμενα σωματίδια, στα πλαίσια του τρέχοντος ευρωπαϊκού προγράμματος SMURBS, με συντονιστή το ΕΑΑ.

Το πρόγραμμα "Έξυπνες Αστικές Λύσεις για την ποιότητα της ατμόσφαιρας, τις καταστροφές και την αστική ανάπτυξη" (www.smurbs.eu) ενσωματώνει την εμπειρία στις Παρατηρήσεις Γης (EO) 19 Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Ινστιτούτων και Πανεπιστημίων, στην ιδέα της "έξυπνης πόλης", με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων στις προαναφερόμενες αστικές πιέσεις.

Το πρόγραμμα SMURBS διανύει ήδη τον δεύτερο χρόνο υλοποίησής του, είναι ένα από τα 4 επιτυχόντα προγράμματα του Ευρωπαϊκού δικτύου ERA-PLANET (http://www.era-planet.eu/) και επιχορηγείται από τον Ορίζοντα 2020. Ένας από τους στόχους του προγράμματος SMURBS είναι η συμβολή των Παρατηρήσεων Γης (επιτόπιων μετρήσεων, δορυφορικών απεικονίσεων, αριθμητικών προσομοιώσεων κλπ.) στην παρακολούθηση του δείκτη 11.6.2 του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 11, που μεταξύ άλλων αποσκοπεί στην "Έως το 2030, μείωση του δυσμενούς, κατά κεφαλήν, περιβαλλοντικού αντίκτυπου των πόλεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και τη διαχείριση των αστικών και άλλων αποβλήτων."

Η πλοήγηση στην εν λόγω διαδικτυακή πλατφόρμα θα εξοικειώσει των επισκέπτη με την έννοια και τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε μικρά και μεγάλα αστικά κέντρα, επιτρέποντάς του να μελετήσει την έκθεσή του στα μέσες ετήσιες τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων PM_2.5 της πόλης που ζει, τόσο κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, όσο και συγκριτικά με άλλες πόλεις της Ευρώπης, καθώς και με τα ασφαλή για την υγεία του θεσπισμένα όρια

Η Σεισμολογία στην Εκπαίδευση και στην Κοινωνία

(Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, ΓΙ)

Η σύζευξη ερευνητικών μεθόδων και θεωρητικών παραδοχών από τη Σεισμολογία, δημιουργεί νέες προοπτικές για την επιστήμη της Εκπαιδευτικής Σεισμολογίας. Η ενημέρωση παιδιών και ενηλίκων για το φαινόμενο του σεισμού μέσα από βιωματικές μεθόδους μάθησης σκοπό έχει να αποτρέψει φαινόμενα πανικού και ακραίων ατομικών συμπεριφορών, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πόρων εκ μέρους της πολιτείας στη διαχείριση των συνεπειών ενός σεισμού. Η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευομένων μέσα από τη συμμετοχή τους σε διαθεματικές δράσεις έχει ως συνέπεια τη γνωστική, συναισθηματική και ψυχική ενδυνάμωσή τους απέναντι στο φυσικό φαινόμενο του σεισμού και την κατάλληλη προετοιμασία τους για τη συνετή αντιμετώπιση των συνεπειών του, διασφαλίζοντας έτσι την κοινωνική συνοχή και συνεργασία. Η μετάβαση από την Εκπαιδευτική Σεισμολογία στην Σεισμολογία των Πολιτών μέσα από την κατανόηση του φαινομένου, των μέτρων προστασίας και του τρόπου εργασίας των εξειδικευμένων επιστημόνων, προσφέρει στου επιστήμονες του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου τη δυνατότητα να συναξιολογήσουν την αποστολή παρατηρήσεων ή φωτογραφιών από τους κατοίκους μιας πόλης (είτε βρίσκονται στην πόλη είτε περιστασιακά σε άλλες περιοχές) για το πώς αισθάνθηκαν ένα σεισμό ή τις επιπτώσεις του σεισμού. Η σοβαρότητα αντιμετώπισης αυτής της διαδικασίας έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της αξιοπιστίας των παρεχόμενων υπηρεσιών από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο προς την τοπική κοινωνία (πληροφόρηση φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, ευρύ κοινό). Η εκλαΐκευση των σεισμολογικών εννοιών, η κατασκευή απλών μοντέλων που δείχνουν τη συμπεριφορά των εδαφών και των κατασκευών και η λειτουργία των σεισμογραφικών οργάνων παρουσιάζονται στη Βραδιά του Ερευνητή 2019.

Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι (ΕΚΠΤ) – Δημιούργησε ένα τσουνάμι

(Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, ΓΙ)

Το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης για Τσουνάμι (ΕΚΠΤ) ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2010 και λειτουργεί εντός του Γεωδυναμικού Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ-ΓΙ). Από το 2012 ξεκίνησε την επιχειρησιακή του λειτουργία, ενώ ενεργεί ως πιστοποιημένος Πάροχος Υπηρεσιών Τσουνάμι (Tsunami Service Provider-TSP) στο πλαίσιο του Συστήματος Προειδοποίησης για Τσουνάμι στο Βορειοανατολικό Ατλαντικό, τη Μεσόγειο και τις γειτονικές θάλασσες (NEAMTWS) της Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO (Intergovernmental Oceanographic Commission-IOC/UNESCO). Το ΕΚΠΤ θα παρουσιάσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει αναπτύξει για την ενημέρωση των πολιτών για τον κίνδυνο από τσουνάμι. Η εκπαιδευτική πλατφόρμα αποτελείται από: δεξαμενή προσομοίωσης τσουνάμι, διαδραστικό κουίζ, ενημερωτικά βίντεο έντυπο πληροφοριακό υλικό. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τα τσουνάμι, ένα επικίνδυνο, αλλά όχι τόσο διαδεδομένο και συχνό φυσικό φαινόμενο και για τις δράσεις του ΕΚΠΤ προς την κατεύθυνση της μείωση των πιθανών επιπτώσεων του. Θα έχουν επίσης την ευκαιρία να δημιουργήσουν το δικό τους τσουνάμι, μέσω της δεξαμενής προσομοίωσης που έχει κατασκευαστεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Science + Fun - Απαιτείται προκράτηση

Την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου ο Αστροφυσικός Τζίμης Τσιμπίδας του Κέντρου Επισκεπτών Θησείου του Αστεροσκοπείου δεν θα παρατηρεί τον Κρόνο με το τηλεσκόπιο Δωρίδη, ο Φυσικός Τάκης Λάζος δεν θα κάνει πειράματα στο ΕΚΦΕ Ηλιούπολης και ο Χημικός Μηχανικός Δημήτρης Δούκογλου δεν θα κάνει stand up comedy σε κάποια σκηνή της Αθήνας. Θα βρίσκονται και οι τρεις στη Βραδιά του Ερευνητή. Πειράματα και το πιο ανατρεπτικό QnA θα ρίξουν τη θερμοκρασία της βραδιάς στο.. απόλυτο μηδέν...